نقش شرکت های فراملیتی در مدیریت تحولات جهان معاصر و آینده

مشبکی, اصغر; موسوی خانی, مرتضی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی

² دانشجوی دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

شرکت های فراملیتی با برخورداری از منابع و امکانات عظیم اقتصادی و مالی و به خدمت گرفتن سرآمدان و نخبگان علوم مختلف و تکنوکرات های عالی رتبه اداری – نظامی و همچنین با بهره گیری از منابع اطلاعاتی و رسانه های گروهی آن چنان سیطره ای بر کشورهای جهان اعم از کشورهای توسعه نیافته، در حال توسعه و ممالک پیشرفته صنعتی گسترده اند که در ایام قدرتمندترین امپراتوری ها هم سابقه نداشته است.
عملکرد این شرکت ها در سطح جهانی به گونه ای است که به ندرت می توان منطقه یا کشوری را یافت که به نوعی در معرض اثرات آنها قرار نگرفته باشد. با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و دولت های کمونیست اروپای شرقی، راه برای سلطه جهانی شرکت های فراملیتی به عنوان نمایندگان اصلی نظام سرمایه داری و امپریالیستی غرب هموارتر شده است تا با نفوذ در بازارهای بلوک شرق رها شده از قید و بندهای کمونیسم و توسعه روز افزون فعالیت بنگاه های اقتصادی و تجاری خود ضمن برقراری انحصار و وحدت تولید در سطح جهانی حداکثر سود را در تجارت بین المللی به خود اختصاص دهند و با استفاده از اهرم های قدرت تحت اختیار خود و اعمال نفوذ و تعیین خط مشی های اقتصادی و سیاسی در سطح جهانی، نقش عمده ای را در مدیریت امور بین المللی و سیاست جهانی ایفا نمایند. این مقاله بر آن است ضمن بیان تاریخچه مختصری از تشکیل شرکت های فراملیتی و قدرت یافتن آنها، عملکرد این شرکت ها را در کشورهای جهان سوم، تجارت بین الملل و جریان نقل و انتقال سرمایه و همچنین نقش آنها را در تحولات عمده سیاسی و شکل گیری مناطق تجاری و اقتصادی و نهایتا ایجاد نظم واحد مدیریت جهانی به اجمال بررسی و تحلیل نماید.

کلیدواژه‌ها