نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه مدیریت دولتی، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه علامه طباطبائی

2 دانشجوی دکتری مدیریت دولتی، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

هدف اصلی پژوهش حاضر تحلیل تاثیر ابعاد مدل ویژگی های شغلی هاکمن و اولدهام  در بروز  قانون شکنی خیرخواهانه بر اساس نقش میانجی خودکارآمدی کارکنان می باشد. این پژوهش از نوع توصیفی – پیمایشی است. نمونه مورد مطالعه شامل 354 نفر از کارکنان شهرداری شهر شیراز است که به روش طبقه ای در مناطق دهگانه شهرداری شیراز  نمونه گیری انجام شد. ابزار جمع آوری داده ها شامل سه پرسشنامه استاندارد دهلینگ و همکاران، اولدهام و هاکمن و بوسچر و اسمیت می باشد. نتایج آزمون فرضیه ها نشان داد که اهمیت شغلی، هویت شغلی، استقلال شغلی دارای اثر مستقیم و معنادار بر قانون شکنی خیر خواهانه دارند. در این میان بعد اهمیت شغلی با ضریب مسیر 25/0 بیشترین تاثیر را بر قانون شکنی خیر خواهانه دارد و بعد از آن به ترتیب هویت شغلی با ضریب مسیر 24/0 و استقلال شغلی با ضریب مسیر 14/0 بیشترین تاثیر را دارا می باشند. ابعاد تنوع شغلی و بازخورد شغلی بر قانون شکنی خیر خواهانه کارکنان تاثیر معنی داری ندارد. در نهایت می توان گفت که استقلال ، هویت و اهمیت شغلی در کار موجب بروز رفتار های قانون شکنی خیر خواهانه  می شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analyzing the Effect of Job Characteristics on Pro-social Rule Breaking Based on the Mediating Role of Self - efficacy of Employees

نویسندگان [English]

  • MirAli seyed Naghavi 1
  • Abbas Sabet 2

1 Associate Professor of Public Administration, Allameh Tabataba'i University, Tehran.

2 Ph.D, Student of Public Administration, Allameh Tabataba'i University, Tehran

چکیده [English]

The main objective of this study is to analyze the effects of Hackman and Oldham job characteristics on pro-social rule breaking based on the mediating effects of self-efficacy of employees. This study is a descriptive survey. The sample consisted of 354 Municipal workers in Shiraz who were selected randomly by class selection method from ten regions of Shiraz municipality. Data collection included three questionnaires: Machiavellian Personality Scale (MPS) (Dahling et al.), Oldham and Hackman Job Motivation Questionnaire and General Self-Efficacy Scale (Bossche and Smit).
The results of the tests revealed that task significance, task identity, and job autonomy had a positive significant effect on pro-social rule breaking. The task significance path coefficient (0.25) had the greatest impact on pro-social rule breaking. Task identity (with a path coefficient of 0.24), and job autonomy (path coefficient: 0.14) had the greatest impact, respectively. Skill variety and feedback had no significant effect on employees' pro-social rule breaking. Finally, it can be concluded that job autonomy, task identity and task significance can result in pro-social rule breaking.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Pro-social Rule Breaking
  • job characteristics
  • Self - efficacy
ابراهیم پور،حبیب. خلیلی، حسن. حبیبیان، سجاد. سعادتمند، محمد.(1390). بررسی رابطه بین ویژگی های شغلی و رفتار شهروند سازمانی در مرکز آموزش صدا وسیما. پژوهش نامه مدیریت تحول، سال سوم، 90-124.
ایمانی، حسن. قلی پور، آرین. سید جوادین، سید رضا. (1394). بررسی تاثیر مدل ویژگی های شغلی بر کامیابی در کار . مجله مدیریت دولتی  دانشگاه تهران، شماره 4، 783-802 .
پورذوالفقار، زهره.(1387)، حلقه های انگیزش. فصلنامه مدیریت پروژه، شماره هفتم، 2-12.
توسلی، داریوش. قلاوندی، حسن. سید عباس زاده، میر محمد. نعامی، عبدالزهرا.( 1395).تحلیل کانونی روابط بین خود کارآمدی و ظرفیت انطباق پذیری سازمانی. مجله مدیریت دولتی دانشگاه تهران ،  شماره 2،  325-348.
سکاران،اوما.(1386). روش های تحقیق در مدیریت، ترجمه: محمدصائبی و محمود شیرازی، تهران، انتشارات  موسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه ریزی .
شائمی برزکی، علی. ابزاری، مهدی.مویدی، زهرا.(1393). تحلیل تاثیر ابعاد مدل ویژگی های شغلی هاکمن و اولد هام بر بی تفاوتی سازمانی کارکنان. فصلنامه مطالعات رفتار سازمانی،  شماره 3، 89-111.
شرفی، لیلا. مهداد، علی.فاضل، امین الله.(1392). رابطه ویژگی های شغلی و ابعاد عدالت سازمانی با از خود بیگانگی شغلی. مجله دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی،  شماره3، 51-59.
عباسپور، عباس.(1382).مدیریت منابع انسانی پیشرفته ( رویکردها، فرایندها، کارکردها). تهران، سمت.
محمد صنوبری، علی. محمد ، رضایی. (1389).رابطه ی ویژگی  های شغل و رفتار شهروند سازمانی نقش میانجی رضایت شغلی. دو ماهنامه توسعه ی انسانی پلیس، شماره 32، 85-104.
مورهد و گریفین.(1390). رفتار سازمانی، ترجمه : سید مهدی الوانی و غلامرضا معمارزاده، چاپ شانزدهم، تهران، انتشارات مروارید.
نریمانی، محمد.عینی، مجتبی.دهقان، حمید رضا. غلامزاده،هانیه. صفاری نیا، مجید.(1392). مقایسه ی پنج عامل بزرگ شخصیتی و خودکارآمدی در دانش آموزان تیزهوش و عادی. مجله روانشناسی مدرسه،   شماره 3، 164-180.
Bandura, A. (2000). Exercise of Human Agency through Collective Efficacy: Current Directions in Psychological Service, 9 (3): 75 - 78.
Bandura, A. (2001). Social cognitive theory: an agentic perspective. Annual Review of Psychology, 52, 1 - 26.
Bandura, A. (1986). Social Foundations of Thought and Action: A Social Cognitive Theory. Englewood Cliffs, NJ: Prentice - Hall.
Bandura, A. (1988). Self - efficacy conception of anxiety. Anxiety Research, 1(2): 77 - 98.
Bandura, A. (1994). Self - efficacy, in Ramachaudran, V. S. (Ed.). Encyclopedia of Human Behavior, 4: 71 - 81.
Bandura, A. (1998). Effect of Perceived Control Ability and Performance Standards on Self Regulation of Complex Decision Making. Journal of Personality and Social Psychology, 56(5): 805 – 814.
Bosscher,  R.J., & Smit,  J.H.)1998). Confirmatory factor analysis of the general self-efficacy scale. Behavior Research and therapy, 36: 239-343.
Brand, J. E., Warren, J. R., Carayon, P., & Hoonakker, P. (2007). Do job characteristics mediate the relationship between SES and health? Evidence from sibling models. Social Science Research, 36(1): 222–253.
Brief, A. P., & Motowidlo, S. J. (1986). Prosocial organizational behaviors. Academy of Management Review, 11(4): 710-725.
Chesnut, S. R., & Burley, H. (2015). Self - efficacy as a predictor of commitment to the teaching profession: A meta - analysis. Educational Research Review, 15: 1 – 16.
Dagher, G. K., Chapa, O,. & Junaid, N. (2015). The historical evolution of employee engagement and self – efficacy constructs. Journal of Management History, 21(2): 232 – 256.
Dahling, J.J., Chau, S.L., Mayer, D.M., & Gregory, J.B. (2012). Breaking rules for the right reasons? An investigation of pro-social rule breaking.Journal of Organizational Behavior, 33: 21-42.
Dalal, R. S. (2005). A meta-analysis of the relationship between organizational citizenship behavior and counterproductive work behavior. The Journal of Applied Psychology, 90: 1241–125.
 Fornell  C., & Larcker,  D. (1981). Structural equation models with unobservable variables and measurement error: algebra and statistics. Journal of Marketing Research, 18(3): 382-88.
Gange, M., Senecal, C. B., & Koestner, R. (1997). Proximal Job Characteristics, Feelings of Empowerment, and Intrinsic Motivation: a Multidimensional Model". Journal of Applied Social Psychology, 27(4): 1222-40.
Goddard, R. D. (2002). A Theatrical and Empirical Analysis of the Measurement of
Collective Efficacy: The Development of a Short Form. Educational and Psychological Measurement,62 (1): 97 - 111.
Griffin, M. L., Hogan, N. L., & Lambert, E. G. (2012). Doing ìpeople workî in the prison
setting An Examination of the job characteristics model and correctional staff Burnout.
Criminal Justice and Behavior, 39(9):1131-1147.
Griffin, R.W., & Lopez, Y.P. (2005). Bad behavior in organizations: A review and typology for future research. Journal of Management, 31: 988–1005.
Hackman, J. R., & Oldham, G. R. (1976). Motivation through the design of work: Test of a theory. Organizational Behavior and Human Performance, 16(2): 250-279.
Hackman, J. R., & Oldham, G. R. (1980). Work red sign. Overcome organizational Indifference Nonprofit World, 24(2): 14-15.
Hooker, B. (2000). Ideal code, real world. Oxford: Oxford University Press.
Huang, Y., Lu, X., & Wang, X. (2014). The Effects of Transformational Leadership on Employee’s Pro social Rule Breaking. Journal of Canadian Social Science, 10(1): 128-134.
Jason, J., Samantha, L., David,   M,. & Jane, B. (2012). Breaking rules for the right reasons? An investigation of pro-social rule breaking. Journal of Organizational Behavior, 33: 21–42.
Judge, T. A., Scott, B. A., & Ilies, R. (2006). Hostility, job attitudes, and workplace deviance: Test of a multi-level model. Journal of Applied Psychology, 91: 126–138.
Keshtidar, M. (2002). A Study of the relationship between source of control and
stress and compare between faculty managers and sporting groups and NonSporting group, Ph.d. dissertation, Tehran University, Tehran, Iran.
Krasman¸ J.(2012). Putting Feedback- Seeking into Context: Job Characteristics and Feedback- Seeking ehaviour. Personnel Review, 24(1): 11-20.
Krueger, N., & Dickson, P. R. (1994). How believing in ourselves increases risk taking: Perceived self-efficacy and opportunity recognition. Decision Sciences, 25(3): 385–400.
Kurt, T., Duyar, I., & Calik, T. (2011). Are we legitimate yet? a closer look at the casual relationship mechanisms among principal leadership, teacher self-efficacy and collective efficacy. Journal of Management Development, 31 (1): 71 - 86.
Liao, H., Joshi, A., & Chuang, A. (2004). Sticking out like a sore thumb: Employee dissimilarity and deviance at work. Personnel Psychology, 57: 969–1000.
Maureen, L., Ambrose, R., Taylor, L., & Hess, J. (2015). Can I Help You? Employee Prosocial Rule Breaking as a Response to Organizational Mistreatment of Customers" In Mistreatment in Organizations. Published online: 01 Jun, 1-31.
Mayer, D. M., Caldwell, R., Ford, M., & Gresock, A. )2009). Should I serve my customer or my supervisor? A relational perspective on pro-social rule breaking. Paper presented at the annual meeting of the Academy of Management Philadelphia.
Morrison, E. W. (2006). Doing the job well: An investigation of pro-social rule breaking. Journal of Management, 32(1): 5-28.
Naughton, J. T., & Outcalt, T. (1988). Development and Test of an Occupational Taxonomy Based on Job Characteristics Theory. Journal of Vocational Behavior, 32(1): 16-36.
Organ, D. W. (1988). Organizational citizenship behavior: The good soldier syndrome. Lexington Books/DC Heath and Com.
Peters, D., chakarborty, S., mahapatra, P., & steinhatdt, L. (2010). Job satisfaction and and motivation of health workers in public and private sectors: cross-sectional analysis from Indian states, human resource for health. Doctor dissertation, Baltimore University, USA.
Podsakoff, P. M., MacKenzie, S. B., Paine, J. B., & Bachrach, D. G. (2000). Organizational citizenship behaviors: a critical review of the theoretical and empirical literature and suggestions for future research. Journal of Management, 26: 513–563.
Renn, R.W., Allen, D. G., Fedor, D. B., & Davis, W. D. (2005). The roles of personality and self-defeating behaviors in self-management failure. Journal of Management, 31: 659–679.
Robbins, S.P., & Judge, T.A. (2012). Organizational Behavior. Arabi, M. and Taghizadeh Motlagh, M., Trans. Tehran: cultural research bureau.
Robinson, R. L., & Bennett, J. R. (1995). A typology of deviant workplace behaviors: A multidimensional scaling study. Academy of Management Journal, 38(2): 555–572.
Schunk, D. H., & Pajares, F. (2004). The development of academic self - efficacy. In A.
Wigeld & J. Eccles (Eds.), Development of achievement motivation: (16 – 31). San Diego: Academic Press.
Sherley, B. (2014). Investigating the Relationship between A School Principal's
Transformational Leadership Style and A Teacher's Sense of Sele – Efficacy.
A dissertation submitted in partial fulfillment of the requirements for the degree of Doctorate in Education, California State University, Fresno.
Stajkovic, A. D., & Luthans, F. (1998). Self-efficacy and work-related performance: A meta-analysis. Psychological Bulletin, 124(2): 240–261.
Taris¸ T. W.; Bok¸ I. A., & Calje¸ D. G.(1998). On the relation between Job Characteristics and Depression: A Longitudinal study. International Journal of stress management, 5(3): 157-168.
toosierad, G.h. (2002). A study of the relationship between job charactacteristics and tendency for tounover in Zahedan University, M. A. dissertation, Azad University of Kerman, Kerman, Iran.
Twenge, J. M., Catanese, K. R., & Baumeister, R. F. (2002). Social exclusion causes self-defeating behavior. Journal of Personality and Social Psychology, 83: 606–61.
Vardaman, J. M., Gondo, M. B., & Allen, D. G., (2014), Ethical climate and pro-social rule
breaking in the workplace.Human Resource Management Review, 24(1): 108-118
Waller, B.N. (2005). Consider ethics: Theory, readings, and contemporary issues. New York: Pearson Longman.
Yuang, F.(2011). Work, motivation and personal characteristics: an in-depth study of six organizations in Ningbo. Chines management studies, 5(3): 272-297.