محمد وکیلی؛ حامد دهقانان؛ حسین رحمان سرشت؛ وحید خاشعی ورنامخواستی
چکیده
امروزه استفاده از مشاوران استراتژی در اکثر سازمانها نه یک انتخاب، بلکه یک ضرورت محسوب میشود و این مشاوران نقش بی بدیلی را در موفقیت سازمانها ایفا می‌کنند. شایستگی و مدیریت مبتنی بر شایستگی‌ها در سال‌های اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته است، با این حال به شایستگی‌های مشاوران استراتژی تاکنون خیلی کم توجه شده است. هدف این تحقیق ...
بیشتر
امروزه استفاده از مشاوران استراتژی در اکثر سازمانها نه یک انتخاب، بلکه یک ضرورت محسوب میشود و این مشاوران نقش بی بدیلی را در موفقیت سازمانها ایفا می‌کنند. شایستگی و مدیریت مبتنی بر شایستگی‌ها در سال‌های اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته است، با این حال به شایستگی‌های مشاوران استراتژی تاکنون خیلی کم توجه شده است. هدف این تحقیق شناسایی شایستگی‌ها، تعیین اهمیت نسبی آنها و ارایه یک مدل جامع شایستگی برای مشاوران استراتژی است. بدین منظور یک پژوهش ترکیبی (کیفی-کمی) انجام شد که در فاز کیفی بر اساس رویکرد داده بنیاد گلیزری و از طریق مصاحبه عمیق با 21 نفر از خبرگان مشاوره استراتژی در کشور، 25 شایستگی مشاوران استراتژی شناسایی شد. در فاز کمی با روش دیمتل فازی اهمیت نسبی این شایستگی‌ها و روابط میان آنها مشخص شد و در نهایت یک مدل جامع در این خصوص به دست آمد. از جمله نتایج مهم این تحقیق این است که در سطح مقولههای اصلی، شایستگی‌های شخصیتی و در سطح مقولههای فرعی هوش، دانش مدیریت و سازمان، تفکر استراتژیک، موقعیتسنجی و رهبری رهبران از بالاترین درجه اهمیت و تاثیرگذاری برخوردارند.
حسین رحمان سرشت؛ نازک نوبری
دوره 13، شماره 49 ، خرداد 1385، ، صفحه 1-24
چکیده
تئوری آشوب برای درک و پیش بینی رفتارهای تصادفی سامانه های پیچیده با عطف توجه به اثر متقابل غیر خطی اجزاء آنها به کار می رود. ویژگی مهم سامانه های آشوبناک این است که می توانند نسبت به هر تغییر ناچیزی در شرایط اولیه سازمان های پیچیده به وجود می آید حساسیت نشان دهد. کانال های ارتباطی که از عناصر اصلی پیچیدگی سازمان های امروز به شمار می آیند ...
بیشتر
تئوری آشوب برای درک و پیش بینی رفتارهای تصادفی سامانه های پیچیده با عطف توجه به اثر متقابل غیر خطی اجزاء آنها به کار می رود. ویژگی مهم سامانه های آشوبناک این است که می توانند نسبت به هر تغییر ناچیزی در شرایط اولیه سازمان های پیچیده به وجود می آید حساسیت نشان دهد. کانال های ارتباطی که از عناصر اصلی پیچیدگی سازمان های امروز به شمار می آیند صورت بندی مدل های ذهنی سازمانی را با استفاده از روش های مدل سازی رایج تقریبا ناممکن می سازند اما استفاده از تئوری آشوب می تواند به عنوان روشی کارامد برای مدل سازی سازمانی به کار رود. در این مقاله با تمرکز بر شبکه های ارتباطی افراد در درون سازمان که خود از نوع پیچیده هستند قابلیت فهم و کنترل پیچیدگی سازمان با تئوری آشوب مورد مطالعه قرار می گیرد. البته با طرح کنترل پیچیدگی، ادعایی در مورد رفع آن نمی شود. نظر به اهمیت و ضرورت پیش بینی و محاسبه پیچیدگی سازمان و محیط تابع احتمالی برای رویارویی سازمان با پروژه های جدید معرفی می شود. این تابع احتمال با نگرش به کانال های ارتباطی، که از پیچیدگی بالایی برخوردار است و قابلیت کنشگران سازمانی در پردازش اطلاعات صورت بندی میشود. پس از تعیین این تابع، آنتروپی احتمال محاسبه و با اندازه گیری عدم اطمینان حاصله، ساختارهای ارتباطی سازمانی چند عاملی با هم مقایسه می شوند. با استفاده از مفاهیم و محاسبات انجام شده بر مبنای داده های واقعی و تعیین توابع به روش پلیا و محاسبه آنتروپی توابع مدلی مطرح می شود که بتواند به تناسب با پیچیدگی سازمانی، رفتار آن تابع را پیش بینی و تحت تاثیر قرار دهد. نتایج نهایی نشان می دهند وجود شبکه های ارتباطی منعطف و متناسب با هر پروژه در هر مقطع زمانی مشخص، و متناسب با توان افراد و ابزار درگیر در پروژه ضروری است و نمیتوان برای مدیریت انواع پروژه ها در مقاطع مختلف به استفاده از یک شبکه بهینه بسنده کرد بلکه با توجه به پیچیدگی ها در هر مقطع باید از شبکه هایی با شکل های متفاوت سود جست.
حسین رحمان سرشت؛ نادر مظلومی
دوره 12، شماره 47 ، آذر 1384، ، صفحه 135-160
چکیده
از تعامل ساختار مالکیت با قدرت کنترل کننده شرکت، نظامی شکل می گیرد که نوعا بر سازمان حکم می راند و تولیت سازمانی نامیده می شود. در مطالعات نشان داده اند که تغییر اجزاء نظام تولیت در سازمانها به تغییر مسیر حرکت راهبردی آنها می انجامد. هر چند در بررسی های اغلب محققین ، پیچیدگی ساختار مالکیت به چند متغیره ساده خلاصه شده است و اثر شکل های ...
بیشتر
از تعامل ساختار مالکیت با قدرت کنترل کننده شرکت، نظامی شکل می گیرد که نوعا بر سازمان حکم می راند و تولیت سازمانی نامیده می شود. در مطالعات نشان داده اند که تغییر اجزاء نظام تولیت در سازمانها به تغییر مسیر حرکت راهبردی آنها می انجامد. هر چند در بررسی های اغلب محققین ، پیچیدگی ساختار مالکیت به چند متغیره ساده خلاصه شده است و اثر شکل های متفاوت بافت مالکیت بر استراتژی و عملکرد را نادیده انگاشته اند. در این تحقیق نقش سرمایه گذاران نهادی برجسته تر دیده شده و رابطه حضور مالکانه آنها با عملکرد مورد پرسش قرار گرفته است. به علاوه سعی شده است پاسخی برای تاثیر پذیری این رابطه از حضور سایر گونه های مالک نیز بیابد و در نهایت به این سوال پاسخ دهد که آیا ساختار مالکیت و تولیت سازمان ها توان توجیه عملکردهای متفاوت در سازمان ها را دارد؟
قالب نظری پژوهش مبتنی بر اقتصاد سازمانی با رویکرد نظریه ی شرکت، نظریه ی نمایندگی و حقوق مالکیت است. جامعه آماری پژوهش شرکت های پذیرفته در بورس سهام و اوراق بهادار تهران است. داده های مربوط به سیزده متغیر از یک صد و سی و یک شرکت برای یک دوره ی پنج ساله استخراج و مبنای تحلیل های آماری قرار گرفته اند. داده ها شامل پنج متغیر مالکیت، پنج متغیر به عنوان سنجه ی عملکرد مالی و سه متغیر نوع صنعت، اندازه شرکت و ساختار سرمایه هستند.
تحلیل آماری داده ها از طریق تحلیل واریانس، تحلیل عاملی و رگرسیون های چند متغیره انجام گرفته است. یافته ها نشان می دهند که گروه های مالک به یک شکل و میزان از قدرت و هم سویی در اثر گذاری بر عملکردی که توسط بازده دارایی ها و ارزش بازار به ارزش دفتری حقوق صاحبان سهام سنجیده شده اند برخوردار نیستند.در محدوده ی جامعه آماری مالکیت اشخاص حقیقی و حقوقی غیر مالی و مالکین درون سازمانی نقش مثبت اثر گذاری سرمایه گذاران نهادی را بر عملکرد تقویت نکرده اند. بر مبنای نتیاج حاصل نهادها در نقش مالکین در شرکت های سهامی عام قدرت کاهش هزینه های نمایندگی و اثر گذاری مثبت بر عملکرد را دارند قدرت اثرگذاری نهادها در شرکتهای کوچکتر بیشتر بوده است. در مجموع تفاوت در نظام تولیت و ساختارهای مالکیت شرکت ها توانسته است بخشی از نوسانات در عملکرد شرکت ها را توضیح بدهند.
حسین رحمان سرشت؛ محمودرضا اسماعیلی
دوره 11، شماره 43.44 ، اسفند 1383، ، صفحه 37-68
چکیده
این مقاله به منظور بررسی تاثیر بکارگیری متغیرهای کنترل استراتژیک بر اثر بخشی شرکتهای نمونه فعال در بازار بورس تهران (برای فاصله زمانی، 79-1372) تدوین شده است. نتیجه این پژوهش نشان می دهد که همه شرکتهای نمونه فعال در بازار بورس، متغیرهای مذکور را بکار برده اند هر چند سطح آن مطلوب نیست. به علاوه اثربخشی شرکتهایی که متغیرهای کنترل استراتژیک ...
بیشتر
این مقاله به منظور بررسی تاثیر بکارگیری متغیرهای کنترل استراتژیک بر اثر بخشی شرکتهای نمونه فعال در بازار بورس تهران (برای فاصله زمانی، 79-1372) تدوین شده است. نتیجه این پژوهش نشان می دهد که همه شرکتهای نمونه فعال در بازار بورس، متغیرهای مذکور را بکار برده اند هر چند سطح آن مطلوب نیست. به علاوه اثربخشی شرکتهایی که متغیرهای کنترل استراتژیک را بیشتر بکار برده اند بیشتر است. به عبارت دیگر طبق نتیجه این پژوهش متغیر ملاک اثر بخشی رابطه مستقیمی با متغیرهای پیش بین کنترل استراتژیک دارد.
حسین رحمان سرشت؛ ناصر صنوبر
دوره 10، شماره 39.40 ، اسفند 1382، ، صفحه 69-98
چکیده
پای نهادن به عرصه تجارت و رقابت با دیگر کشورها در دستیابی به سهم بیشتری از بازارهای بین المللی، مستلزم تحولات بنیادین در مدیریت بنگاه های اقتصادی است. بدون شک تعامل بین مدیریت بنگاه های اقتصادی و محیط رقابتی بازارهای جهانی، رشد و بالندگی نهاد مدیریت را در پی خواهد داشت و از این منظر نیز صادرات، موتور محرکه ی بنگاه های اقتصادی برای ...
بیشتر
پای نهادن به عرصه تجارت و رقابت با دیگر کشورها در دستیابی به سهم بیشتری از بازارهای بین المللی، مستلزم تحولات بنیادین در مدیریت بنگاه های اقتصادی است. بدون شک تعامل بین مدیریت بنگاه های اقتصادی و محیط رقابتی بازارهای جهانی، رشد و بالندگی نهاد مدیریت را در پی خواهد داشت و از این منظر نیز صادرات، موتور محرکه ی بنگاه های اقتصادی برای ورود آنها به عرصه ی رقابت بین المللی و در نتیجه، بهبود و ارتقاء مدیریت در آنها محسوب می شود. دو عامل مهم دولت و استراتژی های بنگاه ها، ارکان اساسی توفیق در بازارهای جهانی است و در این میان، بخش عمده ی پژوهش های اخیر در کشور، متوجه نقش دولت و وظایف آن در قبال بستر سازی برای تحقق هدف های مربوط به تجارت خارجی بوده است و نقش و وظایف بنگاهها، اگر چه مورد عنایت قرار گرفته ولی مستلزم کنکاش و توجه بیشتری است. پژوهش حاضر، این موضوع را به عنوان چالش اساسی خود انتخاب کرده و سعی دارد رابطه ی بین راهبردهای بنگاه ها و صادرات آنها را مورد مطالعه قرار دهد. نتایج تحقق حاکی از وجود نوعی رابطه ی قوی بین نوع راهبرد و عملکرد است و با استفاده از مدل های مدیریت راهبردی می توان توجیه مناسبی برای روند کاهشی صادرات کشور در فاصله سال های 1373 تا 1377 ارائه داد.
حسین رحمان سرشت
دوره 6، شماره 21.22 ، شهریور 1378، ، صفحه 98-123
چکیده
ایگور انسف یکی از چهره های کاملا برجسته ی بیست و پنج ساله ی اخیر در زمینه ی آموزش بازرگانی و تجارت است. انجام وظیفه در سمت های متعدد دانشگاهی در آمریکا و اروپا، انتشار مقاله ها و کتابها تالیفی و تحقیقی متعدد که بعضی از آنها با همکاری دیگران تالیف شده و گسترداندن افق نگرش به زوایای مدیریت علمی و علمی ویژگی بارز زندگی حرفه ای او به شمار ...
بیشتر
ایگور انسف یکی از چهره های کاملا برجسته ی بیست و پنج ساله ی اخیر در زمینه ی آموزش بازرگانی و تجارت است. انجام وظیفه در سمت های متعدد دانشگاهی در آمریکا و اروپا، انتشار مقاله ها و کتابها تالیفی و تحقیقی متعدد که بعضی از آنها با همکاری دیگران تالیف شده و گسترداندن افق نگرش به زوایای مدیریت علمی و علمی ویژگی بارز زندگی حرفه ای او به شمار می آید.
وسعت فعالیت های علمی انسف به قدری است که به نظر می رسد او می خواسته هم خود را برای صورت بندی یکی نظریه ی عمومی مدیریت به کار برد. علاقه وافر انسف به رشته مورد علاقه اش باعث شد او فنون، مفاهیم و واژه های متعددی را از چندین رشته به خدمت گیرد و بعضا به نتایجی عجیب برسد. نتایج فراوان تلاش های او نه تنها به لحاظ پرمایگی بل که به جهت صداقت در اظهار عقایدی که گاهی کاملا نادرست یا غیر عملی بوده اند غیر عادی می نماید.
حسین رحمان سرشت
دوره 5، شماره 20 ، اسفند 1374، ، صفحه 109-130
چکیده
در تناور شدن درخت علم مدیریت مردان و زنان بسیاری سهیم بوده اند اما نام خانم ماری پارکر فالت در ردیف نام آورانی که با طرح به موقع خود اشتهاری درخشنده یافته اند جایگاه شایسته ی خود را کسب نکرده است. در میان مباحثی که او مطرح می سازد مفاهیمی چون قانون موقعیت یا اقتضای شرایط، قدرت و اقتدار رهبری، شیوه های حل اختلاف و مشارکت در تصمیم گیری ...
بیشتر
در تناور شدن درخت علم مدیریت مردان و زنان بسیاری سهیم بوده اند اما نام خانم ماری پارکر فالت در ردیف نام آورانی که با طرح به موقع خود اشتهاری درخشنده یافته اند جایگاه شایسته ی خود را کسب نکرده است. در میان مباحثی که او مطرح می سازد مفاهیمی چون قانون موقعیت یا اقتضای شرایط، قدرت و اقتدار رهبری، شیوه های حل اختلاف و مشارکت در تصمیم گیری به چشم می خورند. می دانیم که این مفاهیم امروز نه تنها جای خود را در ادبیات مدیریت خالی نکرده اند بلکه به صورتی گسترده تر مطرح شده اند. با نگاهی به محتوای ماندگار نوشته های فالت در شرایط عمومی بی مهری نسبی به رشته های او قابل قبول نمی نماید.
مباحث فالت در دهه های اول قرن بیستم یعنی هنگامی که دیدگاه های امثال تیلور و گیلبرت برای کارایی تصویری بی روح و ماشین گونه از سازمان ها ترسیم می کردند با قایل شدن روح و اراده برای سازمان ها از آن ها سیمایی دیگر ارائه دادند. در واقع مباحث او نه تنها در آن هنگام قابل توجه بودند بلکه حتی مدت ها پس از آن هم ارزش توجهی شایسته دارند. اما اکنون که مفاهیمی چون کنترل، مدیریت مشارکتی، و نظایر آنها با جلوه هایی نو مطرح شده اند مرور دوباره ی دیدگاه های فالت که به حق می توانند اساس مفاهیم اخیر تلقی شوند کاملا قابل توجیه است. این مقاله نکات اصلی مباحث فالت را به نقل از کتاب مدیریت پویا ویراسته ی متکاف و اورویک شرح و با یک نتیجه گیری کلی به آنها پایان می دهد.
حسین رحمان سرشت؛ عبدالعزیز شمسایی
دوره 4، شماره 13.14 ، شهریور 1373، ، صفحه 33-48
چکیده
طبق تحقیقات انجام شده بیشترین مزیت نسبی ایران برای وارد شدن به عرصه تجارت بین المللی مربوط به فرآورده های صنایع تبدیلی غذایی (غذاهای فراوری شده) است. با این حال صادر کنندگان این محصول در تسخیر بازارهای منطقه ای و جهانی موفقیت قابل توجهی نداشته اند. طبعا این ناکامیها را می توان به عوامل متعددی نسبت داد اما به نظر می رسد مهمترین آن عوامل ...
بیشتر
طبق تحقیقات انجام شده بیشترین مزیت نسبی ایران برای وارد شدن به عرصه تجارت بین المللی مربوط به فرآورده های صنایع تبدیلی غذایی (غذاهای فراوری شده) است. با این حال صادر کنندگان این محصول در تسخیر بازارهای منطقه ای و جهانی موفقیت قابل توجهی نداشته اند. طبعا این ناکامیها را می توان به عوامل متعددی نسبت داد اما به نظر می رسد مهمترین آن عوامل عدم برخورد کارشناسی در بخش تجارت و بازاریابی بین المللی بوده باشد. پژوهش حاضر با تمرکز بر یکی از بازارهای هم مهم مواد غذایی فراوری شده و یکی از همسایگان کشور مان یعنی امارات متحده عربی در صدد شناسایی برخی موانع مهم صادرات غذاهای فراوری شده از دیدگاه مشتریان این بازار برآمده است. بدین منظور با تهیه و توزیع سه پرسشنامه متفاوت (به دو زبان فارسی و انگلیسی) برای کسب نظر از وارد کنندگان، فروشندگان و مصرف کنندگان فراورده های غذایی ایرانی در کشور امارات تلاش به عمل آمد تا فرضیه های تحقیق آزمون شوند. جهت آزمون فرضیه ها از روش های آماری ناپارامتری چون آزمونهای دو جمله ای، فریدمن، کروسکال و الیس و (U) من - ویتنی استفاده گردیده است. در بخشی دیگر از تحقیق محقق سعی کرده است با استفاده از مدل فرایند تحلیل سلسله مراتبی (A. H.P) و طراحی پرسشنامه ویژه ای (به دو زبان فارسی و انگلیسی) برخی خصوصیات مطلوب یک محصول غذایی از نظر مصرف کنندگان بازار مواد غذایی امارات و نیز برخی عوامل مؤثر بر فرایند تصمیم گیری آنان در انتخاب یک محصول غذایی را شناسایی نماید. در پایان با توجه به نتایج حاصل از تحقیق پیشنهادهایی برای مسئولین مربوطه، تولید کنندگان و صادر کنندگان غذاهای فراوری شده کشور و پژوهشگران آتی، ارائه شده است.
حسین رحمان سرشت
دوره 2، شماره 8 ، اسفند 1371، ، صفحه 10-53
چکیده
آشنایی با چند روش طراحی استراتژی کلی در سطح سازمان های انتفاعی درک مراحل برنامه ریزی را برای علاقه مندان به آن بخصوص در سطوح کلی سازمان های چند محصوله و تک تک واحدهای تولید کننده هر یک از آن محصولات آسان می نماید. این روش ها چارچوبهای کلی برای تدوین استراتژی های تفصیلی و جامع در بر گیرنده سطوح مختلف سازمانی به دست می دهد.این راه کارهای ...
بیشتر
آشنایی با چند روش طراحی استراتژی کلی در سطح سازمان های انتفاعی درک مراحل برنامه ریزی را برای علاقه مندان به آن بخصوص در سطوح کلی سازمان های چند محصوله و تک تک واحدهای تولید کننده هر یک از آن محصولات آسان می نماید. این روش ها چارچوبهای کلی برای تدوین استراتژی های تفصیلی و جامع در بر گیرنده سطوح مختلف سازمانی به دست می دهد.این راه کارهای عمده مسیرهایی را که امروزه مدیران، متخصصان برنامه ریزی و مشاوران مدیریت عمدتا در خارج برای رسیدن به اهداف خود می پیمایند نشان می دهد و تجربه های ارزشمندی را برای برنامه ریزی به ما می آموزد. این روشها که متعاقبا تشریح خواهند شد با عنوان هایی که در پی می آیند معروف شده اند. روش های مورد بحث عبارتند از:
1. روش تجزیه و تحلیل شرایط بیرونی و وضعیت درونی سازمان
2. تجزیه و تحلیل بدره سازمان با استفاده از چارچوب گروه مشاورین بوستن
3. روش رقابتی پورتر
4. روش تطابقی مایلز و اسنو
5. روش گام به گام و خودروینده مستتر در آثار کوئین و مینزبرگ
حسین رحمان سرشت
دوره 2، شماره 5 ، خرداد 1371، ، صفحه 85-132
چکیده
بررسی اوضاع و شرایط اقتصادی، اجتماعی و سیاسی به طور اعم و تجزیه و تحلیل وضع بازار، امکانات و محدودیت های سازمان به طور اخص، راههایی را برای محدود ساختن، ادامه وضع موجود و یا توسعه کسب و کار پیش پای صاحبان کار قرار می دهد. اما بدیهی است که هر راهی را نه بدون مطالعه می توان پذیرفت و نه نسنجیده می توان رد کرد. قاعدتا باید معیارهایی را برای ...
بیشتر
بررسی اوضاع و شرایط اقتصادی، اجتماعی و سیاسی به طور اعم و تجزیه و تحلیل وضع بازار، امکانات و محدودیت های سازمان به طور اخص، راههایی را برای محدود ساختن، ادامه وضع موجود و یا توسعه کسب و کار پیش پای صاحبان کار قرار می دهد. اما بدیهی است که هر راهی را نه بدون مطالعه می توان پذیرفت و نه نسنجیده می توان رد کرد. قاعدتا باید معیارهایی را برای ارزیابی راههای مورد بحث، که می توانند گزینه ها یا شقوق استراتژیک نامیده شوند، به کار برد. تطبیق پذیری، قابلیت پذیرش، و امکان پذیری را می توان به عنوان سه معیار کلی، برای تصمیم گیری در مورد گزینه های استراتژیک به کار برد.
حسین رحمان سرشت
دوره 1، شماره 4 ، اسفند 1370، ، صفحه 1-7
چکیده
در صورتی آموزش و تحقیقات مدیریت، پویا و چاره ساز خواهد بود که بتواند به نیازهای منتج از شرایط ملی و بین المللی پاسخ دهد. مدیران برای اعمال رهبری در یک جامعه جهانی پر تلاطم نمی باید صرفا به برخورداری از مهارتهای مدیریتی معمول دلخوش کنند.در واقع هماورد طلبیهای شرایط جاری و آینده ایجاب می کند آنان خود را حداقل به مهارتها و تواناییهایی ...
بیشتر
در صورتی آموزش و تحقیقات مدیریت، پویا و چاره ساز خواهد بود که بتواند به نیازهای منتج از شرایط ملی و بین المللی پاسخ دهد. مدیران برای اعمال رهبری در یک جامعه جهانی پر تلاطم نمی باید صرفا به برخورداری از مهارتهای مدیریتی معمول دلخوش کنند.در واقع هماورد طلبیهای شرایط جاری و آینده ایجاب می کند آنان خود را حداقل به مهارتها و تواناییهایی مسلط و مجهز سازند.
حسین رحمان سرشت
دوره 1، شماره 2 ، شهریور 1370، ، صفحه 15-36
چکیده
چهار مشکل عمده تصمیم گیری شامل: گریزانی، ستیزه جوئی، فرصت طلبی و دنباله روی می باشد. طراحی یک روش واقعا موثر برای افزایش ثمربخشی گروهها در تصمیم گیری گروهی به مطالعه و تحقیقات بیشتری نیاز دارد. هر چند در نظر اول یافتن روش هایی که با فرهنگ کشور و روحیات مردم ما سازگاری داشته باشد معقول به نظر رسد در عین حال نباید فراموش کرد که بعید نیست ...
بیشتر
چهار مشکل عمده تصمیم گیری شامل: گریزانی، ستیزه جوئی، فرصت طلبی و دنباله روی می باشد. طراحی یک روش واقعا موثر برای افزایش ثمربخشی گروهها در تصمیم گیری گروهی به مطالعه و تحقیقات بیشتری نیاز دارد. هر چند در نظر اول یافتن روش هایی که با فرهنگ کشور و روحیات مردم ما سازگاری داشته باشد معقول به نظر رسد در عین حال نباید فراموش کرد که بعید نیست روش های غیر بومی مذکور در این مقاله در افزایش ثمر بخشی تصمیم گیری گروه های ما نیز واقعا موثر باشند.
