نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مدیریت دولتی ، دانشگاه آزاد واحد اصفهان .

2 دانشیار ، گروه مدیریت دانشگاه آزاد اصفهان

چکیده

فردریک هرزبرگ روانشناسی بود که در سال 1975 تئوری دو عاملی بهداشتی- انگیزشی را ارائه نمود. تئوری هرزبرگ یک مجموعه از عواملی که منجر به عدم رضایت شغلی می شود را مشخص نموده است که این عوامل را بهداشت یا نگهدارنده معرفی می کند (در برخی مقالات به آن عوامل ابقاء یا حافظ وضع موجود نیز گفته می شود). وی همچنین مجموعه عواملی را که باعث ایجاد رضایت شغلی و انگیزه در شغل می شود، تحت عنوان عوامل انگیزش مطرح می نماید (گاها به آن عوامل برانگیزاننده نیز گفته می شود). علیرغم استفاده هایی که در حال حاضر نیز از این نظریه صورت می گیرد، نقدهای بسیاری از مناظر گوناگون توسط صاحبنظران بر این تئوری صورت گرفته است. بر این اساس در این مقاله سعی شده است در بخش اول موضوع انگیزش تبیین و تئوری دو عاملی هرزبرگ به صورت کامل تشریح گردد. در بخش دوم نیز به بررسی فلسفی نظریه مذکور از منظر هستی‌شناسی، معرفت‌شناسی، ماهیت انسان، روش ‌شناسی و همچنین نقد وارد بر این نظریه از دیدگاه نمادین- تفسیریون پرداخته شده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The study and philosophical critique of Frederick Herzberg's two-factor theory from a symbolic-interpretative viewpoint

نویسندگان [English]

  • mahnaz keshtkar rajabi 1
  • Ali Akbar Etebarian 2

1 Ph.D student Islamic Azad University Isfahan Branch, Isfahan

2 Associate Professor Islamic Azad University Isfahan, Branch, Isfahan

چکیده [English]

Frederick Herzberg was a psychologist who presented a theory of two-factor health-motivational in 1975. Herzberg's theory has identified a set of factors that discribes job dissatisfaction, which introduces these factors as a maintenance factors ( in some articles has been defined as Hygiene Factors). He also describes the set of factors that cause job satisfaction and motivation in the job as motivating factors (in some articles has been defined as Motivators). Despite the current uses of this theory, more criticisms have been made by experts on this theory from a different perspectives . Accordingly, in the first part of this paper it has tried to explain the subject of motivation and discribe the two-factor theory of Fredrick Herzberg in details. In the second part, it has been studied the philosophical review of the theory from the perspective of ontology, epistemology, nature of human, methodology, and also critique of this theory from a symbolic-interpretative viewpoint.

کلیدواژه‌ها [English]

  • motivation
  • Frederick Herzberg's two-factor theory
  • Ontology
  • methodology
  • epistemology
  • symbolic-interpretative viewpoint
آمسترانگ. (1395). راهنمای جامع مدیریت و رهبری،طباطبایی، سیداحمد- بابایی، محمدرضا- لقانی، مریم و عزیزلو، حجت، چاپ اول، تهران، نشر: روناس.
ابراهیم پور، حبیب. (1385)." مبانی فلسفی تئوریهای سازمان ومدیریت با رویکرد کارکردگرایی و ساختارگرایی"، فرهنگ مدیریت، سال چهارم، شماره سیزدهم.
افجه ای، سیدعلی‌اکبر.(1385)، مبانی فلسفی و تئوریهای رهبری و رفتار سازمانی، نشر: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت).
اکبری، اشرف- سرمدی، محمد رضا و فرج اللهی مهران، تحلیل و بررسی مبانی ارزش شناسی و معرفت شناختی تئوری بهداشت-انگیزش ـ فردریک هرزبرگ، پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه پیام نور، 1395.
امامی سیگارودی، عبدالحسین-  صلصالی، مهوش- بصیری، هادی.(1391). "مقایسه پارادایم های مطالعات کمی و کیفی". قسمت دوم، پرستاری و مامایی جامع نگر، سال22،شماره 67.
ایران نژاد پاریزی، مهدی و ساسان گهر، پرویز.(1373). سازمان و مدیریت از تئوری تا عمل، تهران ، موسسه بانکداری ایران، چاپ دوم.
ترکان،علیرضا. (1394). روش شناسی تحلیل روایت، نشر: آسمان نگار- اصفهان، چاپ اول.
توسلی غلام‌عباس (1393). "جامعه شناسی کار و شغل"، نشر: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت)، مرکز تحقیق و توسعه علوم انسانی.
دانایی فرد، حسن. (1394)، نظریه سازمان : مدرن ، نمادین _ تفسیری و پست مدرن، نشر: مهربان، چاپ پنجم.
رابینز، استیفن. (1384). مبانی رفتار سازمانی،  پارسائیان علی و اعرابی سید محمد، نشر: دفتر پژوهشهای فرهنگی، چاپ یازدهم.
رضائیان، علی.(1389)، مبانی مدیریت رفتار سازمانی، نشر: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت)، چاپ دهم.
عسگریان، مصطفی و باقری، شادی. (1391). "بررسی انگیزشی شغلی اعضای هیئت علمی معاونت آموزشی ناجا بر اساس نظریه دو عاملی هرزبرگ"، فصلنامه مطالعات مدیریت انتظامی، سال هفتم، شماره اول. ص7 تا39.
عسگری، غلامرضا- سنجقی، محمد ابراهیم و نوربخشیان ،سید محمد حسین. (1393)." جابه جایی عوامل انگیزاننده و نگه دارننده هرزبرگ: واقعیت یا تصادف"، پژوهش‌هاس مدیریت منابع سازمانی، دوره4، شماره2.
گنجعلی،اسدالله-رحیمی، احسان. (1395). "تحلیل مبانی انسانشناسی پارادایمهای جامعه شناختی سازمان ومدیریت از منظر اندیشه های علامه طباطبایی"، دوفصلنامۀ علمی ـ تخصصی  اسلام ومدیر یت، سال۵، ش٨ و ٩، بهاروتابستان ١٣٩۵.
مورهد و گریفن. (1393). رفتار سازمانی، الوانی سید مهدی و معمارزاده غلامرضا ، ، نشر: مروارید، چاپ بیست و دوم.
نصیری پور، امیر اشکان- دلگشایی، بهرام- کلهر، روح االله- طباطبایی، سید سعید- شاه بهرامی، الهام و کیایی، محمد زکریا. (1392). "عوامل موثر بر رضایت شغلی کارکنان براساس نظریه هرزبرگ در بیمارستانهای آموزشی شهرستان قزوین"، مجله دانشکده پیراپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران (پیاورد سلامت) دوره7، شماره 4 .
 Christina M. Stello. "Herzberg’s Two-Factor Theory of Job Satisfaction: An Integrative Literature Review", Department of Organizational Leadership, Policy, and Development College of Education and Human Development University of Minnesota.( www.academia.edu)
Kwasi Dartey-Baah- George Kofi Amoako(2011)."Application of Frederick Herzberg’s Two-Factor Theory in Assessing and Understanding Employee Motivation at Work: a Ghanaian Perspective", European Journal of Business and Management   ISSN 1905-2222 (Paper) ISSN  2839-2222  (Online), Vol 3, No.9.
Prince Efere(2005), "Motivation and Job Satisfaction", Trans-Atlantic College, London.
Shen            Kian Tan- Wan Fauziah Wan Yusoff-Mohammad Talha Mohamed Idris. (2013)."Herzberg's Two-Factor            Theory on Work Motivation: Does it Works for Todays Environment?", Global Journal of Commerce& Managmenet Perspective, ISSN: 2319 – 7285, Vol. 2(5): 22-18
Teck Hong Tan and Amna Waheed.(2011)."Herzberg's Motivation-hygiene Theory and Job Satisfaction in the Malaysian Retail Sector: the Mediating Effect of love of Money", Asian Academy of Management Journal, Vol. 16, No. 1, 73-94